Вячэрні вечар на ўзьлесьсі сінім.
Бярэзьнічак. Іржавы мох балота.
За дальнімі халоднымі лясамі
Ірдзее сонным сонцам небакрай.
Зноў лужыны зацягвае лядок:
Зіма саслаблая шалёна хоча
Яшчэ хоць ноч падыхаць і пажыць.
Пад ботамі намокнуўшая глеба
Цалуе палка стомленыя ногі,
Бы кажа: «Любы, любы мой, каханы,
Не ўцякай. Пабудзь са мною трошкі».
Я не пайду. Са мною патранташ
І стрэльба на плячы. А ў сэрцы прага,
Што прашчура майго вяла калісьці
Зь сякераю на маманта.
Вядома,
Даўно заціхлі мамантавы крокі,
Што выгіналі пад сабою глебу...
Але у гэты час інстынкт крывавы
Зноў абуджаецца ў душы маёй,
І мне здаецца: вось пачую крокі,
Вось з-за бяроз на рыжую паляну
Працісьнецца тупая галава,
І выйдзе ён, магутны, дзікі, рыжы,
Бы зьлеплены з балотных гэтых купін.
Як леташняя жоўклая трава,
Зьвісае поўсьць. І я, ад захапленьня
Ня памятаючы сваіх пячор,
І вогнішча, і цяжкіх сківіц любай, –
Насустрач кінуся зь вясёлым крыкам
І ў хобат кіну тручаную дзіду.
О, дзе ты, цяжкі мамантавы бег
Па сініх-сініх месячных раўнінах,
Дзе вогнішча ў закураных пячорах,
Малюнкі охрай на скляпеньнях чорных
І дзіда у асілкавых руках?!
Мая здабыча - кулічок іржавы
Зь пярсьцёнкам залатым каля вачэй
І з доўгай дзюбай, а сабой - кулак.
Ляцець далёка, ледзь вяслуюць крыльлі,
Ён бачыць лес, начны перапачынак,
І з радасьці ня можа утрымаць
Свой крык: «Цыр-цыр! Хор-хор!» Вядома, подласьць
Страляць па слонках, стомленых вясной,
Але ж інстынкт і прага, прага, прага.
Вось ён ляціць на жоўтым фоне неба,
І рукі цьвёрда стрэльбу узьнімаюць,
І вока пільнае шукае мушку...
Стрэл, як пярун!..
Вальдшнэп шугае ўгору...
Ён проста падымаецца над лесам...
Прамазаў я. І радасна чамусьці,
І горка мне. Ляці сабе далей,
Мая крылатая, сьвятая радасьць,
Жыві і хоркай, і выводзь дзяцей,
І, можа, я яшчэ цябе сустрэну
І будзе двойчы радасьць у мяне.
Я, можа, мазануў зусім наўмысна,
(А мо брашу, няўмельства прыкрываю, –
Ня ведаю.) Але нашто ён мне,
Вось гэты мой бізон, мядзьведзь і мамант
Зь бязьсільным і падвернутым крылом.
Люблю жыцьцё, і гэты лес вясеньні,
І коцікі пушыстыя вярбы,
І «хорр» вальдшнэпа. О, дваякасьць сэрца:
І прага ўбіць, і прага даць жыцьцё!
Не, я ня прашчур. Можа, ў тыя дні
Я бараніў бы мамантаў ад згубы,
Хай на зямлі былі б яны і зараз
І скублі «сіні сон», нібы каровы,
На любых, весьніх, залатых лугох.
Ляці ж далей, мая сьвятая радасьць,
Будзі лясы няўмелым, сьціплым рыпам.
Ня ўсім дано ў жыцьці сьпяваць прыгожа,
А славяць ўсё жыцьцё!
Сьляпое сонца
Скацілася за пушчу. Цішыня,
І першы-першы шум жывога лесу
Азваўся мне. Даўно-даўно на небе
Ірдзее стужка жоўтая зары,
І толькі на найбольшай верхавіне
Яшчэ ляжыць яе адбітак жоўты,
На дзьвюх сароках, што балбочуць жвава
Пра тое, што мядзьведзя не баяцца,
Наверсе седзячы.
Зноў шум жывы
Азваўся ў лесе. Цёмны змрок і вільгаць,
І цьмяна сьвеціцца вада балотцаў.
І цішыня. І ў сэрцы песьня шчасьця
Зьліваецца зь пяшчотным і любоўным
Сінічым галаском непадалёку:
«Цы-віць, цы-віць...»
1958
|
|
